Z całą pewnością dokumentacja, która powstała w związku z działalnością sądów ziemskich i grodzkich, jest jednym z najważniejszych, a zarazem najsłabiej poznanych źródeł do historii I Rzeczypospolitej, a szczególnie konkretnych jej Ziem i Powiatów. Można tam znaleźć m. in. takie rzeczy, jak:

a) umowy sprzedaży, darowizny, zastawy, zapisy, pokwitowania, dożywocia et c., będące doskonałym źródłem dla genealoga, gdyż najczęściej zawierają informacje o imionach ojców obu stron, a czasem też o innych przodkach czy krewnych

b) testamenty, inwentarze dóbr, mówiące np. o tym, ile ktoś miał krów, owiec, czy sukni i żupanów, gdzie chce być pochowany i do czego zobowiązuje swoich potomków

c) pozwy, zeznania świadków, protokoły z obdukcji, wyroki – wiele mówią o przestępstwach w owych czasach

d) relacje woźnych sądowych dotyczące dostarczenia pozwu czy wprowadzenia w posiadanie dóbr

e) uchwały sejmikowe(lauda), przywileje, nadania

i wiele, wiele innych dokumentów, czasem zabawnych, żartobliwych, a często też smutnych i przyprawiających o ciarki na plecach.

Źródło: księga ostrołęckie ziemskie sygnatura 1080.

Jeśli chcesz dołączyć do projektu wypisywania najważniejszych informacji z ksiąg ziemskich i grodzkich, to napisz na adres:

officio@projektpodlasie.pl