Abrenuntiatio	Zrzeczenie się, w szczególności zrzeczenie się pretensji spadkowych do dóbr ojcowskich i macierzystych zeznawane przez zamężną szlachciankę po pokwitowaniu ojca lub innych męskich krewnych z wypłaty posagu.
Administrare	Głównie wymierzenie sprawiedliwości osobie trzeciej, pozostającej w stosunku zależności, słudze lub poddanemu.
Appellatio	Odwołanie się od wyroku do sądu wyższej instancji,
Approbatio	Potwierdzenie np. zawartego kontraktu lub podjętego zobowiązania.
Arestum	Nałożenie aresztu (wstrzymanie wykonania) na wydany wyrok, na zatrzymaną osobę lub przedmiot.
Astitio	Stawienie się strony na rozprawę sądową przy jednoczesnej nieobecności przeciwnika.
Citationes amissae	Unieważnienie pozwu, głównie ze względu na błędy formalne.
Citationes remissae	Odesłanie pozwu do właściwego sądu, tu głównie do sądu ziemskiego.
Commutatio	Dokonanie zamiany, przede wszystkich gruntów.
Concordia	Ugoda.
Concordia vulnerum	Zawarta przez strony ugoda dotycząca sprawy o zadanie ran.
Contumacia	Niestawienie się strony w sądzie, pociągające za sobą wymierzenie kary tzw. niestanego.
Contumax	Osoba winna niestawiennictwa na rozprawę sądową (por.  Contumacia ).
Convolutio	Dobrowolna zgoda na uwolnienie od zobowiązań.
Debiti expectatio	Obietnica spłacenia długu.
Debitum	Dług.
Decret	zob.  Decretum .
Decretum	Wyrok wydany przez sąd.
Deliberatio	Odroczenie wydania wyroku w celu zastanowienia się.
Demissio	Ustąpienie posiadanych praw osobie trzeciej.
Deputatio	Wyznaczenie przez sąd woźnego ziemskiego w celu dokonania określonych czynności prawnych.
Diligentia	Tzw. pilność, oświadczenie strony o swojej gotowości do wykonania określonej czynności prawnej, do czego nie może dojść z powodu nieobecności drugiej strony.
Disiunctio	Motywowana chęcią zawarcia ugody zgoda obu stron na odroczenie przez sąd rozpatrywania ich sprawy.
Disiunxit	zob.  Disiunctio .
Dividere	Polecenie dokonania podziału majątku wydane przez sąd stronom.
Divisio et lucrum	Zeznanie dotyczące podziału majątku, tu połączone z orzeczeniem przez sąd pewnej kary (tzw. zysku).
Docere	Wykazanie przed sądem pewnych spraw; m. in. nakazane przez sąd stawienie konkretnych osób.
Donatio	Darowizna.
Effideiussio	Poręczenie.
Dotalitium	Wiano, ewentualnie posag.
Emensuratio	Wymierzenie gruntu.
Emissio	Zgoda na uwolnienie drugiej strony od odpowiedzialności w danej sprawie (tzw. wypuszczenie).
Evasio	Uwolnienie strony pozwanej od odpowiedzialności w danej sprawie (tzw. odbicie).
Evasit	zob.  Evasio .
Extradere	zob.  Extraditio .
Extraditio	Zobowiązanie się do wydania osoby lub rzeczy osobie trzeciej.
Facere exequutionem	Przekazanie do wykonania wydanego przez sąd wyroku.
Imparitio	Nie stawienie się w sądzie.
Imparitionum penae	zob.  Imparitio .
Importatio	Wniesienie, np. posagu żony na dobra męża.
In deliberatione	zob.  Deliberatio .
In exequutione	Zobowiązanie się sądu do wykonania decyzji lub wyroku.
In suspenso	Pozostawienie sprawy w czasowym zawieszeniu.
In vigore	Utrzymanie przez sąd pozwu w mocy przy jednoczesnym odłożeniu rozpatrzenia sprawy.
Inscriptio	Zapis (długu itp.).
Intromissio	Wprowadzenie w posiadanie dóbr.
Iuramenti suspensio	Zawieszenie wykonania przysięgi.
Iurare	Zobowiązanie przez sąd do wykonania przysięgi.
Iuravit	zob.  Iurare .
Iuris transfusio	Przekazanie praw.
Lacerationes	Zadrapania, poszarpania (por.  Vulnera ).
Libertatio	Uwolnienie, głównie od zobowiązań, ewentualnie od sprawy sądowej.
Libertationes	zob.  Liberatio .
Literae salvi conductus	Tzw. list żelazny (glejt), wydany przez króla dokument gwarantujący odbiorcy osobiste bezpieczeństwo.
Literae Sacrae Regiae Maiestatis	Wpis dokumentu królewskiego (tu głównie oznajmienia o ustanowieniu zakładu).
Literarum vadii	zob.  Literae Sacra Regiae Maiestatis .
Lucrum	Kara orzeczona przez sąd (tzw. zysk).
Manifestatio	Oświadczenie złożone przed urzędowymi aktami.
Ministerialem statuere	Zobowiązanie do stawienia przed sądem woźnego ziemskiego.
Mittere et fideiubere	Uwolnienie za poręczeniem.
Nobilitatis deductio	Wywód szlachectwa.
Obligat	zob.  Obligatio .
Obligatio	Zastaw.
Penae imparitionum	zob.  Imparitio .
Plenipotentia	Udzielenie pełnomocnictwa osobie trzeciej.
Ponere	Zobowiązanie do złożenia przed aktami pieniędzy lub rzeczy.
Porrectio	Podanie np. dokumentu do akt.
Prolongatio	Przedłużenie np. terminu zwrotu pieniędzy.
Protestatio	Protest.
Quaerela	Skarga.
Quietat	zob.  Quietatio .
Quietatio	Pokwitowanie.
Recognitio	Zeznanie.
Reinducere	Ponowne wprowadzenie w posiadanie.
Relatio	Relacja, najczęściej z czynności urzędowych dokonywanych przez woźnego.
Remisa	zob.  Remissio .
Remisit	zob.  Remissio .
Remissio	Odesłanie sprawy do właściwego sądu (królewskiego lub ziemskiego).
Repositio	Zobowiązanie do złożenia przed aktami rzeczy lub pieniędzy.
Reposuit	zob.  Repositio .
Restituere impensa	Zobowiązanie do zwrotu poniesionych kosztów.
Sponsio	Złożenie obietnicy.
Statuat	zob.  Statuere .
Statuere	Zobowiązanie do stawienia osoby trzeciej przed sądem.
Suspensio	Zawieszenie przez sąd rozpatrywania sprawy.
Termini repositio	Przełożenie przez sąd terminu rozpatrywania sprawy.
Transductum	Przeniesienie, zwłaszcza zeznania z akt grodzkich do ziemskich.
Vadii	zob.  Literae Sacrae Regiae Maiestatis .
Vadii affideiussio	Poręczenie zakładu.
Vadii importatio	Oznajmienie przez woźnego ziemskiego o ustanowieniu przez króla zakładu między stronami.
Vadium	Zakład.
Vendidit	zob.  Venditio .
Venditio	Sprzedaż.
Vigor	por.  In vigore .
Vulnera	Rany.
Vulnerum concordia	zob.  Concordia vulnerum .
Vulnerum emissio	Uwolnienie od odpowiedzialności w sprawie o zadanie ran.
Vulnus	zob.  Vulnera .

Oprac. Michał Kulecki